Chiến lược Đại dương xanh và đại dương đỏ là hai khái niệm được giới thiệu bởi W. Chan Kim và Renée Mauborgne trong cuốn sách "Chiến lược đại dương xanh" xuất bản năm 2005. Theo đó:
- Đại dương đỏ tượng trưng cho tất cả các ngành công nghiệp đang tồn tại trong thị trường, nơi các công ty cạnh tranh khốc liệt để giành lấy thị phần của nhau. Ranh giới ngành và quy tắc cạnh tranh đều đã được xác định và chấp nhận.
- Đại dương xanh đại diện cho các ngành công nghiệp chưa tồn tại, không gian thị trường chưa bị khai thác và cạnh tranh. Đây là nơi doanh nghiệp tạo ra nhu cầu mới, thiết lập nguyên tắc của riêng mình để mở ra tiềm năng tăng trưởng và lợi nhuận cao.
Có thể bạn quan tâm:
Sự khác biệt giữa đại dương đỏ và đại dương xanh
- Đại dương đỏ đòi hỏi doanh nghiệp phải cạnh tranh gay gắt trong không gian thị trường hiện có, trong khi đại dương xanh khuyến khích các công ty tạo ra không gian thị trường mới không có cạnh tranh.
- Trong đại dương đỏ, ranh giới ngành được xác định rõ ràng và các quy tắc cạnh tranh đã định hình. Ngược lại, đại dương xanh đại diện cho các cơ hội chưa được khai thác, nơi doanh nghiệp có thể đặt ra các quy tắc của riêng mình.
- Chiến lược đại dương đỏ tập trung vào việc đánh bại đối thủ cạnh tranh để giành thị phần lớn hơn trong thị trường hiện có. Trong khi đó, chiến lược đại dương xanh nhằm tạo ra nhu cầu mới và chiếm lĩnh thị trường mới mà không có sự cạnh tranh.
- Chiến lược đại dương đỏ dựa trên cách tiếp cận truyền thống về giá trị - chi phí, buộc doanh nghiệp phải lựa chọn giữa sự khác biệt hóa hoặc chi phí thấp. Chiến lược đại dương xanh phá vỡ sự đánh đổi giá trị - chi phí, theo đuổi đồng thời cả sự khác biệt hóa và chi phí thấp.
Quy trình xây dựng chiến lược đại dương xanh
Để xây dựng chiến lược đại dương xanh thành công, doanh nghiệp cần tuân thủ quy trình 4 bước sau:Bước 1: Thiết lập canvas chiến lược
Sử dụng công cụ canvas chiến lược để hình dung rõ tình hình cạnh tranh trong ngành. Canvas bao gồm 4 thành phần chính: - Các yếu tố cạnh tranh: Đâu là những yếu tố mà các đối thủ đang cạnh tranh gay gắt trong ngành? - Mức độ cung cấp: Mức độ cung cấp của từng yếu tố cạnh tranh trong ngành ra sao? - Đường giá trị của doanh nghiệp: Doanh nghiệp đang cung cấp những yếu tố cạnh tranh nào và ở mức độ ra sao? - Đường giá trị của ngành: Xu hướng chung của ngành về mức độ cung cấp các yếu tố cạnh tranh?Bước 2: Tái cấu trúc ranh giới thị trường
Để tạo ra đại dương xanh, doanh nghiệp cần vượt ra khỏi ranh giới cạnh tranh hiện tại bằng cách thực hiện 4 hành động:- Loại bỏ: Những yếu tố nào được coi là tiêu chuẩn trong ngành nhưng có thể loại bỏ?
- Giảm thiểu: Những yếu tố nào cần được giảm xuống dưới mức tiêu chuẩn của ngành?
- Nâng cao: Những yếu tố nào cần được nâng lên trên mức tiêu chuẩn của ngành?
- Tạo ra: Những yếu tố chưa từng được ngành cung cấp nhưng cần phải tạo ra?
Bước 3: Tiếp cận khách hàng phi nhu cầu
Đại dương xanh tồn tại ngay cả trong các ngành trưởng thành nhờ mở rộng ranh giới thị trường, tiếp cận nhóm khách hàng chưa được phục vụ hoặc bị phục vụ quá mức. Có 3 bậc "phi khách hàng" mà doanh nghiệp cần hướng đến:- Phi khách hàng sát thị trường (bậc 1): Những người mua ở mức tối thiểu các sản phẩm trong ngành do có các lựa chọn tốt hơn.
- Phi khách hàng từ chối thị trường (bậc 2): Những người từ chối sử dụng sản phẩm của ngành vì cho rằng không đáp ứng nhu cầu hoặc vượt quá khả năng.
- Phi khách hàng không được khám phá (bậc 3): Những người chưa bao giờ được coi là khách hàng tiềm năng của ngành.
Bước 4: Xây dựng giá trị tổng thể
Để đánh giá sức hấp dẫn của ý tưởng đại dương xanh, doanh nghiệp cần đánh giá tổng thể sản phẩm/dịch vụ qua 6 tiêu chí:- Tiện ích cho khách hàng: Sản phẩm/dịch vụ có tạo ra giá trị đặc biệt và ưu việt cho khách hàng?
- Giá cả: Giá có phù hợp và dễ tiếp cận với khách hàng mục tiêu?
- Chi phí: Mức giá đề xuất có phù hợp và dễ chấp nhận đối với khách hàng mục tiêu?
- Khả năng áp dụng: Trở ngại áp dụng chiến lược có thể khắc phục? Có khả thi để triển khai với nguồn lực và năng lực hiện tại của doanh nghiệp?
- Lợi nhuận: Liệu chiến lược có thể mang lại dòng doanh thu ổn định và lợi nhuận tốt?
- Tính độc đáo: Sản phẩm/dịch vụ có đủ khác biệt và khó bắt chước?
