Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay, nguồn nhân lực chính là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại và phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp. Việc thu hút và giữ chân được những nhân tài xuất sắc không chỉ giúp công ty nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo ra lợi thế vượt trội trên thị trường. Tuy nhiên, làm thế nào để chiêu mộ và trọng dụng nhân tài một cách hiệu quả vẫn là bài toán khó đối với nhiều doanh nghiệp.
Một trong những công cụ quan trọng và không thể thiếu để thực hiện mục tiêu này chính là chính sách lương thưởng và đãi ngộ. Một chính sách lương thưởng hợp lý, cạnh tranh sẽ giúp doanh nghiệp trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều ứng viên tài năng, đồng thời thúc đẩy động lực làm việc và sự gắn kết của nhân viên với tổ chức. Ngược lại, một chính sách thiếu sót, bất cập sẽ dẫn đến tình trạng nhân tài bỏ đi, làm suy giảm sức mạnh cạnh tranh và tiềm lực phát triển của công ty.
Nhận thức được tầm quan trọng này, việc xây dựng một chiến lược lương thưởng, đãi ngộ thực sự hiệu quả đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản trị nhân sự. Vậy làm thế nào để xây dựng và triển khai một chính sách lương thưởng toàn diện, đáp ứng được kỳ vọng của người lao động đồng thời phù hợp với chiến lược và nguồn lực của doanh nghiệp? Bài viết dưới đây sẽ đi sâu phân tích các bước triển khai cũng như làm rõ những yếu tố không thể thiếu của một chính sách lương, thưởng, đãi ngộ thực sự hấp dẫn và hiệu quả, giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh trong cuộc chiến giành giật nhân tài hiện nay.
Các khóa học tại Greenstarct:
- Khóa học CEO
- Khóa học quản trị nhân sự
- Khóa học hành chính nhân sự
- Khóa học quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ
I. Tầm quan trọng của chiến lược lương và đãi ngộ nhân tài
- Thu hút và giữ chân nhân tài là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh gay gắt.
- Chính sách lương thưởng và đãi ngộ hấp dẫn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp chiêu mộ và duy trì nguồn nhân lực chất lượng cao.
- Bên cạnh lương và thưởng, các chính sách đãi ngộ toàn diện cả vật chất lẫn tinh thần chính là động lực khuyến khích nhân viên làm việc năng suất và cống hiến nhiều hơn cho sự phát triển bền vững của tổ chức.
II. Các bước xây dựng chiến lược lương và đãi ngộ nhân tài hiệu quả
Bước 1: Xác định mục tiêu chiến lược lương và đãi ngộ
- Mục tiêu của chiến lược lương và đãi ngộ cần phù hợp và đồng bộ với chiến lược tổng thể của doanh nghiệp.
- Nếu chiến lược chung là củng cố nội lực để vững vàng ứng phó với các thách thức từ bên ngoài như đại dịch hay cạnh tranh kinh doanh gay gắt, mục tiêu của chiến lược lương đãi ngộ sẽ là đưa ra các biện pháp, chính sách phù hợp giúp thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó tăng cường nguồn lực nội bộ của tổ chức.
Bước 2: Khảo sát sự hài lòng của nhân viên
- Sau khi xác định rõ mục tiêu, doanh nghiệp cần tiến hành khảo sát sự hài lòng của nhân viên để hiểu rõ hơn về các vấn đề, mong muốn, nguyện vọng của họ.
- Việc khảo sát sự hài lòng giúp hoàn thiện hơn chính sách và chế độ đãi ngộ trong tương lai. Các phương pháp khảo sát phổ biến gồm phiếu khảo sát và phỏng vấn trực tiếp để nắm bắt mức độ thỏa mãn của nhân viên với môi trường làm việc và những vấn đề chưa hài lòng.
- Đây là bước quan trọng quyết định sự thành công của một chiến lược lương đãi ngộ tốt. Bởi mục tiêu quan trọng nhất của nó là tạo sự hài lòng và cảm giác thoải mái cho nhân sự để họ gắn bó và cống hiến cho sự phát triển lâu dài của tổ chức.
Bước 3: Đánh giá lại chế độ hiện tại
- Kết quả khảo sát sẽ giúp doanh nghiệp nhìn nhận được mức độ hài lòng của nhân viên cũng như nguyện vọng gắn bó lâu dài của họ.
- Dựa vào kết quả khảo sát, các nhà quản lý cần đánh giá lại toàn bộ cấu trúc lương thưởng, chế độ đánh giá thành tích để nhận định rõ điểm mạnh được nhân viên ủng hộ và các điểm chưa hài lòng để có sự điều chỉnh kịp thời.
- Ngoài căn cứ vào ý kiến khảo sát nội bộ, việc đánh giá cần dựa trên xu hướng chung của thị trường và các đối thủ cạnh tranh để có sự điều chỉnh hợp lý, tạo ra sự cân bằng hoặc ưu thế hơn so với đối thủ.
- Thấu hiểu xu hướng thị trường và đối thủ sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chính sách hấp dẫn hơn để giữ chân nhân tài đồng thời hiểu rõ tiềm lực tài chính và nhân sự của đối thủ.
Bước 4: Đánh giá lại quy trình truyền thông, giải thích chế độ cho nhân viên
- Sự rõ ràng, minh bạch của các chính sách lương thưởng, đãi ngộ có ảnh hưởng lớn đến sự hài lòng và trải nghiệm của nhân viên.
- Nhiều trường hợp chính sách lương thưởng đã khá tốt và công bằng nhưng lại chưa được truyền thông, giải thích rõ ràng tới nhân viên, đặc biệt là nhân sự mới, dẫn đến sự hiểu lầm, thiếu minh bạch.
- Khi nhân sự không cảm nhận được sự công bằng, minh bạch trong chính sách lương thưởng, họ dễ rời bỏ tổ chức.
- Do đó, cần đánh giá kỹ lưỡng quy trình truyền thông này để đảm bảo tất cả nhân sự đều nắm rõ và hiểu đúng về quy trình, chính sách lương thưởng của công ty.
Bước 5: Đánh giá lại giá trị và tầm quan trọng của từng vị trí công việc
- Mức độ đãi ngộ sẽ khác biệt theo vị trí và mức độ trách nhiệm của từng cá nhân.
- Công ty cần rà soát lại tầm quan trọng và giá trị đóng góp của từng vị trí để có thang bậc lương và hệ số lương phù hợp, đảm bảo sự công bằng nội bộ.
- Điều này thể hiện sự ghi nhận xứng đáng với những đóng góp của các cá nhân nắm giữ vị trí then chốt trong tổ chức.
- Đây cũng là yếu tố khuyến khích nhân viên phấn đấu để thă
Bước 6: Xây dựng KPIs gắn với chiến lược kinh doanh
- Các chỉ số đánh giá thành tích (KPIs) cần được xây dựng rõ ràng, cụ thể và gắn liền với mục tiêu chiến lược kinh doanh của tổ chức.
- KPIs sẽ là thước đo để định lượng mức độ đóng góp và hiệu quả làm việc của từng cá nhân, làm cơ sở cho việc trả lương, thưởng công bằng.
- Việc gắn KPIs với chiến lược chung sẽ giúp định hướng nỗ lực của nhân viên theo đúng quỹ đạo phát triển của công ty, đồng thời tạo động lực để họ không ngừng cải thiện và hoàn thành mục tiêu đề ra.
- Việc hoàn thành KPIs cần được ghi nhận, tưởng thưởng kịp thời để khích lệ tinh thần làm việc. Ngược lại, việc không hoàn thành cũng cần có các biện pháp giải quyết phù hợp.
Bước 7: Nghiên cứu, tham khảo chính sách lương thưởng của đối thủ trên thị trường
- Ngoài căn cứ vào đánh giá nội bộ, các doanh nghiệp cần tham khảo chính sách lương thưởng, đãi ngộ của các đối thủ cạnh tranh cùng ngành để có cái nhìn bao quát và định vị thứ hạng của mình trên thị trường.
- Việc liên tục nghiên cứu mặt bằng lương thưởng trên thị trường giúp công ty điều chỉnh chính sách một cách linh hoạt nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh trong thu hút, giữ chân nhân tài so với các đối thủ.
- Bên cạnh đó, việc tham khảo, học hỏi các chính sách hay, sáng tạo của các công ty hàng đầu cũng là cách để doanh nghiệp hoàn thiện hệ thống lương thưởng của mình.
Bước 8: Tính toán nguồn ngân sách thực tế
- Dựa trên kết quả đánh giá chính sách hiện tại và so sánh với thị trường, công ty cần tính toán cụ thể nguồn ngân sách thực tế dành cho việc điều chỉnh lương thưởng, chế độ đãi ngộ.
- Các khoản chi phí cần tính đến bao gồm quỹ tăng lương, quỹ thưởng (thưởng định kỳ, thưởng thành tích, thưởng dự án...), chi phí đào tạo phát triển, các chế độ đãi ngộ (bảo hiểm, du lịch, các phúc lợi khác...).
- Việc tính toán cẩn thận ngân sách sẽ giúp doanh nghiệp điều chỉnh chính sách lương thưởng một cách thực tế và bền vững nhất, đồng thời đảm bảo cân đối chi phí hợp lý.
Bước 9: Lên phương án điều chỉnh chính sách lương thưởng và truyền thông
- Dựa trên mọi đánh giá, phân tích đã thực hiện, doanh nghiệp sẽ lên phương án cải tiến và điều chỉnh chính sách lương thưởng hiện tại để phù hợp hơn về mặt nội bộ lẫn so với mặt bằng chung trên thị trường.
- Phương án điều chỉnh cần đảm bảo tính bao quát, công bằng và đầy đủ của chính sách, sao cho thỏa mãn được kỳ vọng của nhân viên đồng thời vẫn hài hòa với nguồn lực tài chính thực tế của doanh nghiệp.
- Sau khi phê duyệt phương án cuối cùng, doanh nghiệp cần có những buổi truyền thông chính thức, giải thích chi tiết về sự thay đổi này đến toàn thể nhân viên để họ nắm rõ và nhận thức đầy đủ về chính sách mới của công ty.
III. Các yếu tố của một chính sách lương thưởng, đãi ngộ hấp dẫn
-
Mức lương cạnh tranh so với thị trường
- Mức lương cạnh tranh là yếu tố hàng đầu giúp công ty thu hút và giữ chân những ứng viên tài năng trên thị trường lao động.
- Lương cạnh tranh không nhất thiết phải luôn cao nhất ngành mà nên ở mức từ trung bình trở lên, tùy vào tiềm lực tài chính và chiến lược nhân sự của doanh nghiệp.
- Bên cạnh việc trả lương cao hơn thị trường, doanh nghiệp có thể kết hợp với các chế độ đãi ngộ tốt để bù đắp và thu hút nhân tài.
-
Sự công bằng trong chi trả lương, thưởng
- Sự công bằng trong trả lương, thưởng cần được thể hiện thông qua việc chi trả lương xứng đáng với các vị trí công việc khác nhau cũng như xứng đáng với sự nỗ lực và đóng góp của từng cá nhân.
- Sự công bằng cũng được xem xét theo chiều ngang bao gồm sự công bằng giữa các bộ phận, phòng ban trong nội bộ doanh nghiệp và công bằng trên thị trường với các vị trí tương đương giữa các doanh nghiệp cùng ngành.
- Bất cứ sự chênh lệch nào trong chính sách chi trả cần phải được giải thích rõ ràng, dựa trên căn cứ xác đáng để nhân viên thấu hiểu và đồng thuận.
-
Tính minh bạch và nhất quán
- Tính minh bạch của chính sách trả lương thưởng và đãi ngộ thể hiện qua việc công khai, rõ ràng các thông tin về thang bảng lương, các tiêu chí xét thưởng, định mức thưởng, các chế độ đãi ngộ, quy trình xét duyệt...
- Tính minh bạch còn thể hiện ở sự nhất quán trong triển khai chính sách, không có sự thiên vị hay ngoại lệ với bất kỳ cá nhân, bộ phận nào.
- Sự minh bạch tạo sự công bằng, tin tưởng và yên tâm cho nhân viên, giúp loại bỏ các nghi ngờ hay bức xúc tiềm ẩn.
-
Liên kết chặt chẽ với hiệu quả công việc
- Mức lương thưởng phải gắn liền với hiệu quả công việc và mức độ hoàn thành mục tiêu. Đây chính là cơ sở quan trọng quyết định mức độ chi trả cho từng cá nhân.
- Việc gắn mức thưởng với kết quả công việc được đánh giá theo các tiêu chí cụ thể như doanh số, sản lượng, chất lượng sản phẩm, mức độ hài lòng khách hàng... sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho nhân viên nỗ lực hết mình để cải thiện thành tích.
- Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả công việc cần rõ ràng, định lượng được và được thống nhất với nhân viên ngay từ đầu.
-
Tạo cơ hội thăng tiến
- Một chính sách lương thưởng hấp dẫn nên tạo nhiều cơ hội thăng tiến để nhân viên có động lực phấn đấu.
- Điều này có thể thực hiện qua việc xây dựng lộ trình thăng tiến rõ ràng theo cấp bậc, theo năng lực và thành tích. Mỗi vị trí thăng tiến sẽ gắn với mức lương và chế độ đãi ngộ cao hơn.
- Các tiêu chí thăng tiến phải minh bạch, công bằng và khả thi để tạo cơ hội ngang bằng cho mọi nhân viên chứng tỏ năng lực và đóng góp của mình.
-
Khen thưởng đa dạng và kịp thời
- Ngoài việc trả lương và thưởng cơ bản, công ty cần có chính sách khen thưởng đa dạng như thưởng nóng, thưởng dự án, thưởng sáng kiến... để ghi nhận kịp thời các cá nhân, nhóm có những đóng góp đột xuất.
- Khen thưởng đa dạng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho nhân viên. Sự ghi nhận kịp thời về mặt vật chất và tinh thần sẽ khích lệ họ phát huy hết khả năng và duy trì phong độ tốt.
-
Chế độ đãi ngộ hấp dẫn
- Bên cạnh lương và thưởng, chế độ đãi ngộ hấp dẫn cũng là công cụ chiêu mộ và giữ chân nhân tài hiệu quả.
- Các doanh nghiệp có thể tạo ấn tượng và làm hài lòng nhân viên bằng những chế độ đãi ngộ vượt trội, đáp ứng được nhu cầu và mong muốn đa dạng của họ.
- Các chế độ đãi ngộ hấp dẫn có thể kể đến như chế độ bảo hiểm y tế, nhân thọ, chương trình hỗ trợ đào tạo, phát triển bản thân, nghỉ phép, du lịch, các hoạt động teambuilding gắn kết, các phúc lợi cho thành viên gia đình...
-
Kết hợp hài hòa giữa khích lệ vật chất và tinh thần
- Để tạo ra môi trường làm việc hấp dẫn, việc khích lệ nên được kết hợp hài hòa cả về mặt vật chất lẫn tinh thần.
- Các phần thưởng vật chất như lương, thưởng, hiện vật kết hợp với các phần thưởng phi vật chất như sự công nhận, cơ hội thăng tiến, môi trường làm việc thân thiện, cân bằng công việc và cuộc sống... sẽ tạo cảm giác hài lòng toàn diện cho nhân viên.
- Đây chính là nền tảng quan trọng để họ gắn bó trung thành và cống hiến mọi khả năng của mình.